کد مطلب:28765 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:120

زمان وقوع جنگ












نزدیك به یك سال از ماجرای صِفّین می گذشت و هنوز شعله های آن جنگ خونین، یكسره خاموش نشده بود كه آتش جنگ خانگی، و این بار از درون سپاه امام علیه السلام و به سردستگی مسلمانان افراطی، شعله ور گشت و بدین سان، امام علیه السلام از آغازِ به دست گیری زمام قدرت سیاسی، هر سال با یك جنگ داخلی رویارو شد.

زمان وقوع جنگ نَهرَوان به طور دقیق معلوم نیست. برخی از تاریخنگاران، زمان وقوع آن را سال 38 هجری[1] و بعضی سال 37 هجری[2] و دسته ای هم سال 39 هجری دانسته اند.[3].

به نظر می رسد كه رأی نخست به صحّت نزدیك تر باشد. بسیاری از سیره نگاران، یا چنان كه طبری گفته:بیشینه ایشان، بر همین قول اند. از این گذشته، جُستار دقیق در سیر وقایع دوران حكومت امام علی علیه السلام نیز این رأی را تأیید می كند.

و امّا ماهِ وقوع نبرد نهروان؛ بیشینه تاریخنگاران از آن یاد ننموده اند؛ لیكن برخی از ایشان اشاره كرده اند كه این نبرد در ماه صفر[4] سال 38 هجری رخ داد و بعضی تاریخ وقوع آن را ماه شعبان[5] همان سال دانسته اند. به نظر می رسد قول نخستْ درست است، یعنی ماه صفر سال 38 هجری؛ زیرا زمان داوری به ماه رمضان نهاده شده بود و از آن پس، امام علیه السلام سپاهی را تجهیز كرده، به جانب شام روانه ساخته بود كه در این میان، با سركشی خوارج رویارو گشت. این نبرد، بسیار كم پایید و چیزی نگذشت كه آتشِ آن خاموش شد.[6].









    1. تاریخ الطبری:91/5، الكامل فی التاریخ:407/2، مروج الذهب:361/2 و 415.
    2. اُسد الغابة:1127/714/1 التنبیه والإشراف:256.
    3. تاریخ الیعقوبی:193/2.
    4. أنساب الأشراف:136/3، تاریخ الإسلام، ذهبی:588/3.
    5. تاریخ الإسلام، ذهبی:588/3.
    6. تاریخ الطبری:86/5، الكامل فی التاریخ:406/2، الأخبار الطوال:210.